Gebelik Aylarına Göre Anne Vücudunun Gelişimi

Gebelikle birlikte hormonlarınızdaki değişikliklerin sonucunda aşağıdakilerin biri veya birkaçı görülebilir, bunlar 12. haftadan sonra azalır. Adet gecikmesi gögüslerde büyüme,gerginlik,hassasiyet, bulantı,kusma,ağızda metalik tat yiyeceklere ilginin değişmesi örneğin, alkol veya kahveden tiksinme, bazı besinlere aşırı istek yorgunluk, halsizlik vajen akıntısında artış sık idrara gitme duygusallaşma.

Son adetin ilk gününde 280 gün eklenerek bulunur.Gebelik süresi  40 hafta kabul edilirse de , 38 ila 42 haftalar arası normal sayılır.

Sigara, alkol ve doktora danışmadan alınan ilaçlar gebelik boyunca, özellikle de bebeğin organlarının geliştiği ilk 3. ayda zararlıdır. Kedi, köpek dışkısı ve çiğ etle temas edilmemelidir. Bunlar bebeğe zararlı olabilecek toksoplazma denen prazit taşıyabilir.

Gebeliğin başlarında görülen bulantı, kusmalar ve sık idrara çıkma bu dönemden itibaren azalır. Bağısak hareketleri yavaşladığından kabızlık görülebilir. Aşırı kusmanız olmamışsa bu dönemde 1-2 kg almanız beklenir. Bütün gebelikte alınan kilonun % 10’ una karşılık gelir. Hormon değişikliklerinden dolayı bu dönemde aşırı duygusal olabilirsiniz.

Kotroller için doktora başvurun. Taze yiyecekler ve dengeli beslenin. Kabızlığa karşı bol su için ve yeşil sebze gibi lifli yiyecekler yiyin. Gögüsleri destekleyecek uygun bir sütyen kullanın. Dişlerinizi kontrol ettirin.

Kendinizi daha enerjik hissetmeye başlarsınız. Gebe olduğunuz dışardan belli olmaya başlar. Cildiniz koyulaşabilir. Göğüsleriniz büyür. Beliniz kalınlaşmaya başlar. Karnınızın üstünde koyu bir çizgi görülebilir. Doğumdan kısa bir süre sonra bu çizgi kaybolur.

Bu dönemde iştahınız artmaya başladığından, sağlıklı beslenerek kilonuza dikkat etmelisiniz. Bol ve rahat giysiler tercih etmelisiniz. Bir tehlike; KANSIZLIK… Ülkemizde kansızlık halen çok yaygındır. Gebelikte artan demir ihtiyacı uygun şekilde karşılanmazsa kansızlık önemli bir sorun halini alır. Kansızlık anneye ve bebeğe zarar verebilir, kansızlığı olan bir anne için düşük, erken doğum, düşük doğum ağırlıklı bebek, ölü doğum riski daha yüksektir. Bu dönemde kansızlığın gelişimini önlemek için demir desteğine başlanması uygundur.

Memelerden ilk süt gelebilir, bu sadece silinmeli, meme sıkılmamalıdır. Cilt koyulaşması artabilir. Sırt ağrısı, kasıklarda gerilme, vajen akntısı,diş eti kanaması gibi yakınmalara sık rastlanır.Bebeğiniz hızlı büyüdüğü ve sizinde hızlı kilo alacağınız bir döneme girdiğinizden sağlıklı beslenmeye çok dikkat etmelisiniz.

Kendinize özen göstermelisiniz. Rahat giysi ve ayakkabılar giymelisiniz. Bebek eşya ve giysileri düşünmeye başlamalısınız.

Bu dönemde kendinizi daha iyi ve zinde hissedeceksiniz. Kilo artışı hızlanabilir.

Her fırsatta ayaklarınızı yukarı kaldırarak dinlenmelisiniz. Belinizi ve bacaklarınızı sıkan giysilerden kaçınmalısınız. Sıcağa duyarlılığınız artacağından bol bol su içmelisiniz.

Sindirim güçlüğü ve kramplar görülebilir. Karnında çatlaklar oluşabilir. Uyku bozuklukları olabilir.

Doktor kontrollerini sıklaştırmalısınız. Gün içinde sık sık dinlenmeli, gece erken yatmalısınız. Her fırsatta ayaklarınızı yukarı kaldırarak dinlenmelisiniz.

Kendinizi ağır ve hantal hissedebilirsiniz. Rahat uyuyamayabilirsiniz.

Büyüyen bebek iç organlarınıza baskı yaparak solunum güçlüğüne, sık idrara çıkmaya neden olabilir. Koşarken, Gülerken ya da öksürürken idrar kaçırabilirsiniz. Olabildiğince dinlenmeli, gün ortasında uzanıp yatmalısınız. Kilo artışınız fazla ise karbonhidratları azaltmalısınız. Gebelikte alınan ortalama kilonuz 10-12 Kg arasında değişmesi idealdir. Bebeğinize gereken temel malzemeleri şimdiden alabilirsiniz.

Çalışıyorsanız doğum iznine çıkmış, doğum hazırlıklarına başlamış olmalısınız. Bu dönemde anne olmanın vereceği sorumluluklar nedeniyle heyecanlı olabilirsiniz.

Bu dönemde bebeğin başının leğen kemiğin boşluğuna girmesiyle mide yanması sindirim, solunum güçlüğü yakınmaları azdır. Bebeğin başı idrar torbasına baskı yaptığından idrara çıkma sıklığı artabilir. Sizi yorabilecek işlerden kaçınmalısınız.

Doğum heyecanı başlar, biran önce doğumun gerçekleşmesini isteyebilirsiniz.

Yalancı doğum ağrıları sizi yanıltabilir, doğumun başladığı sanabilirsiniz. Bunlar düzenli ve sık değildir. Bu dönemde bolca dinlenin Doktor kontrollerini aksatmayın, her an doğum gerçekleşebilir.

Hazırlık ve beklemeyle geçen aylardan sonra artık bebeğinizi kucağınıza alabilirsiniz. Giderek onu daha iyi anlayacak, her gün yeni bir şeye tanık olacaksınız.

Şikâyetlerin yanında belirtilen harfler, bu sıkıntıların en sık görüldüğü gebelik dönemini gösterir.

a:İlk üç ay

b:İkinci üç ay

c:Son üç ay

Kilo artışı sonucu cildin gerilmesine ve hormonlara bağlı olan bu çatlaklar, özellikle karın, kalça ve bacakların üst kısımlarında belirgindir. Hamilelik öncesi selüliti olanlarda deri altı dokusu zayıf olduğu için daha sık görülür. Yüzme ve hafif jimnastikle cildin esnekliği artırılabilir. Karın, kalçalar ve bacaklarınıza kremle düzenli masaj yapın. Bu çatlaklar önlenemese bile rengi açılır ve sedef rengi olur.

Hamilelikte, bacaklarda varis ve ödem gibi şikayetler ortaya çıkabilir yada eskiden var olanlar şiddetlenebilir. Bacaklarınıza soğuk su ile masaj yapın. Varis çorabı kullanabilirsiniz. Otururken ayaklarınızı yüksekte tutun. Meyve suyu için.

Basur ve kabızlık, hamilelikte sık görünen rahatsız edici bir durumdur. Kahvaltıdan önce bir bardak su için. Bol su, meyve suyu ve bitkisel çay için. Bol bol hareket edin, egzersiz yapın. Posalı yiyecekler yemeye çalışın.

Altıncı aydan sonra göğüslerden kolostrum (ilk süt) denen yoğun bir sıvı gelebilir. Bu bebeğin ilk günlerde ihtiyaç duyduğu besinleri içeren ilk süttür. Bu sütü sadece silmek yeterlidir. Daha fazla süt gelmesi için göğüslerinizi sıkmayın.

Bazı gebelerde hiç görülmezken bazılarında serumla beslenmeyi gerektirecek kadar ciddi boyutlarda olabilir. Genellikle 4 aydan sonra kendiliğinden geçer. Az miktarda sık yemek yiyin. Yağlı yemekten ve kahveden kaçının. Su ve tuz kaybına yol açan aşıı kusmalarda doktorunuza başvurun.

Mide ekşimesi şeklinde hissedilir ve özellikle yatar pozisyonda daha fazla görülebilir. Sigara, alkol, kahve, şeker,kızartma ve çok baharatlı yiyeceklerden kaçının. Günde yarım litre ılık süt içmeye çalışın. Akşamları hafif yiyecekler yiyin ve yatağınızın baş tarafını yükseltin.

Hamilelikte sıkça görülen daha çok bacaklarda olan rahatsız edici bir durumdur. Bacak kaslarınızı gerin, bir dakika gergin durumda tutun. Bacaklarınıza masaj yapın ve uzatarak dinlendirin. Süt ve süt ürünleri gibi kalsiyum açısından zengin gıdalar alın.

Hamilelikte kansızlık genellikle demir eksikliğine bağlanır. Yorgunluk ve halsizliğe neden olur. Demir içeren besinler almaya çalışın.(Et, kiraz, kayısı, badem,yeşil sebze.)

Kendinizi aşırı yoracak hareketlerden kaçının. Sigara ve alkol kullanmayın.Aşırı çay ve kahve içmeyin. Lastik, kemer gibi vücudu sıkan eşyalar kullanmayın. Yüksek topuklu ayakkabılar giymeyin. Kalabalık ve hasta kişilerin bulunduğu ortamlardan uzak durun. Tuz,yağ ve şekerli besinleri fazla tüketmeyin. İki kişilik yemeyin. Kendi kendinize karar vererek röntgen ya da tomografi gibi tetkikler yaptırmayın.

Ateşinizyükselirse. Cildinizde döküntüler çıkarsa. Vajinal kanamanız olursa. El ve yüzünüzde aşırı şişme olursa. Hızlı kilo alma ya da verme fark ederseniz. Dördüncü aydan sonra çoçuğunuzun hareketlerini hissetmiyorsanız. Baş dönmesi, baş ağrısı, bulanık görme olursa. Zamanından önce ağrınız başlarsa ya da suynuz geldiyse.

Hamilelikte cilt renginin koyulaşması doğaldır. Vücuttaki yara izleri, benler büyür ve koyulaşır. Yüzde bebek şeklinde (gebelik maskesi) kahverengi renk değişimi olabilir. Bunun içinde endişelenmeyin hamilelikten sonra geçecektir.

Kalsiyum için süt ve süt ürünlerinin, protein ve demir için et ve benzeri ürünleri, vitaminler içinse meyve ve sebze yiyin. Üç ana öğün yerine beş küçük öğün yiyin. Kabızlığı önlemek için taze yeşil sebzeler gibi lifli gıdalar tüketin. Beslenmenize dikkat edin, doktorunuzun önerdiği vitamin ve mineralleri aksatmadan alın. Kaslarınızın güçlenmesi ve doğumu kolaylaştırması amacıyla egzersiz yapın. Göğüslerinizi destekleye bilecek pamuklu bir sutyen kullanın. İdrar yollarınızın iltihaplanmaması için günde en az iki litre su için. Diş bakımınıza dikkat edin. Haftada bir kez tartılın ve kilonuzu kaydedin. Sık sık banyo yapın.

Gebelik döneminde, hormon değişiklerine veya vücudun fazla yüklenmesine bağlı olarak normal sayılan bir takım rahatsızlıklar görülebilir. Bazı belirtiler ise ciddiye alınmalı ve zaman yitirilmeden doktora bildirilmelidir.

Şikâyet	Belirtiler	Yapılabilecekler
Dişeti kanaması (a,b,c)	Gebelik döneminde dişetleri yumuşar, kolay kanar ve iltihaplanabilir. Sonucunda ise, çürüme dişeti hastalıkları meydana gelebilir.	Yemek sonrası ağzınızı ve dişlerinizi fırçalayın. Diş doktorunuza muayene olun röntgen ve genel anesteziden kaçının. Diş doktorunuzu gebelikten haberdar edin.
Nefes darlığı(b,c)	İş yaparken, yürürken hatta konuşurken nefes nefese kalma. Gebeliğin sonlarına doğru ilerlemiş olan bebek diyaframa baskı yapar ve bu da soluk alıp verilmesini zorlaştırabilir. Ayrıca  Kansızlık da nefes darlığı yapabilir.	Kadınların çoğunda gebelik esnasında kansızlık görülür. Bunun nedeni denellikle demir eksikliğidir. Kansızlık anne ve bebek açısından önemli sonuçlara neden olabilir. Hekimler bunun için demir ilacını önermektedir.
Kabızlık(a,b,c)	Daha seyrek tuvalete kuru ve sert dışkı çıkartma.Gebelik hormonu olan Progesteron bağırsak kaslarını gevşetir ve bağırsakların çalışmasını yavaşlatır. Sonucunda kabızlık görülür.	Lifli besinler yiyin, düzenli egzersiz yapın. Verdiği demir ilacını bol sıvıyla ve tok karına alın. Sorununuz çözülmezse doktorunuzla görüşün ve müshil ilacı kullanmayın.
Kramp(c )	Kalsiyum eksikliğine bağlı olarak kramp görülebilir. Ayaklar ve baldırlarda geceleri sancılı kasılmalar olur. Bacakları gergin, ayak parmakları bükülüyken kramp daha sık görülebilir.	Kramp oluşan bacak veya baldıra masaj yapın ve kan dolaşımını arttırmak için,ağrı geçtikten sonra bir kaç dakika yürüyün.
Bayılma hissi(a,c)	Baş dönmesi, denge kaybı, oturma veya uzanma ihtiyacı hissetmek. Gebelikte tansiyon normalin altında olacağından kendinizi bayılacak gibi hissedebilir,fenalık geçirebilirsiniz.	Ayakta uzun süre kalmayın. Ani bir halsizlik hissettiğinizde oturun ve daha iyi hissedene kadar başınızı dizlerinizin arasında tutun. Sıcak banyo ve yataktan aniden çıkmayın. Eğer sırtüstü yatıyorsanız yan dönerek kalkın.
Sık idrara çıkma(a,c)	Çok sık idrara çıkma isteği. Rahimin idrar torbasına baskı oluşturması sonucu görülür. Genellikle gebeliğin ortalarında kaybolur.	Akşamları daha az su içerek geceleri uyanmayı azaltabilirsiniz. İdrar yolu iltihaplanması olabileceği göz önüne alınarak idrar sırasında yanma duyduğunuz da doktorunuza başvurun.
Mide yanması(c)	Göğüsün ortasında kuvvetli bir yanma hissi olur. Hormon değişikliklerine bağlı olarak, gebelik esnasında mide girişinde bulunan kapak gevşer, sonucunda mide asidi yemek borusuna geri kaçabilir.	Baharat, kızartma ve ağır yiyeceklerden uzak durun ve geceleri ılık süt için. Yatakta başınızı yüksek tutun. Mide asidi giderici bir ilaç için doktorunuza başvurun.
İdrar kaçırma(c)	Gülerken, koşarken, öksürürken veya hapşırınca idrar kaçırma. İdrar yollarında kasların zayıflaması, ayrıca büyüyen bebeğin idrar torbasına baskı yapması sonucu görülebilir.	Tuvalete sık gidin. Alt idrar kaslarını çalıştıracak egzersizler yapın. Ağır kaldırmaktan ve kabızlıktan kaçının.
Sabah bulantıları(a)	Sigara dumanı ve belirli yiyeceklere karşı oluşan tiksinti ve kusma hissi. Çoğu kadında hergün ve belirli saatlerde görülür. Gebeliğin ilk belirtisi olan sabah bulantısı günün herhangi bir anında görülebilir. Tekrarlama riski olmakla birlikte genelde onikinci haftadan sonra azalır. Bulantı etkisini arttıran önemli bir etken yoğunluktur.	Birşeyler yemeye çalışın.(Kuru meyve, bisküvi, kızarmış ekmek, gibi) Ayrıca gün boyunca sık fakat az yiyin. Bulantı hissi uyandıran koku ve yiyeceklerden uzak durun.
Hemoroid(Basur)(b,c)	Tuvaletinizi yaparken kanama, kaşıntı ve sancı. Bebeğin başı makat çevresindeki damarlara baskı yaparak buradaki kan dolaşımını bozar. Eğer hemoroidler hafif şiddette ise bebek doğduktan sonra tedavi gerektirmeden kaybolur.	Ayakta uzun süre kalmayın. Kabız olmamaya dikkat edin. Hemoroiddeki kaşıntıyı hafifletmek için buz torbası kullanabilirsiniz. Örneğin yan yatarken kalçanızı yas tıkla destekleyin.
Uyuma güçlüğü(a,b,c)	Uyumakta güçlük. Bazı kadınlar doğum veya bebekle ilgili gerçeği yansıtmayan kötü düşler görürler. Sık idrara çıkma ihtiyacı, bebeğin tekmelemesi veya büyüyen karnın rahatsızlığı verdiği için uyku düzeni bozulabilir.	Yatmadan önce ılık banyo, okuma veya gevşeme egzersizleri faydalıdır. Rahat bir konum için yatakta yastık kullanabilirsiniz. Örneğin yan yatarken kalçanızı yastıkla destekleyebilirsiniz.
Gebelik çatlakları(a,b,c)	Memelerde,karında ve kasıklarda kırmızı renkli çatlaklar. Gebelik esnasında deri çok gerildiği için ciltte çatlaklar oluşabilir. Aşırı kilo alındığından bu oluşumlara etkisi vardır. Genellikle ince çizgilere dönüşürler ve nadiren tam olarak geçerler.	Hızlı ve aşırı kilo almayın. Cilde nemlendirici sürülmesinde fayda vardır. Krem ve merhemler kapatmazlar.
Terleme(b,c)	En küçük aktivitelerde bile terleme,gece uykudan ter içinde uyanma. Gebelik döneminde ciltde kan akışının artışı ve hormon değişiklikleri terlemeye neden olur.	Pamuklu ve geniş giysileri tercih edin.Elyaftan yapılmış giysileri giymeyin. giysileri giymeyin. Suyu bol için. Gece yatarken pencereniz açık kalabilir.
Parmak ve bileklerde şişme(c)	Ayak bileklerinde özellikle ağrı ve rahatsızlık yaratmayan şişlikler meydana gelebilir. Vücudun fazlada su tutması sonucu özellikle bacaklarda şişme(ödem) görülebilir. Endişelenecek bir durum değildir.	Sık sık bacaklarınızı yükseğe kaldırarak dinlendirin. Ellerinizi başınızın üzerinde tutarak parmaklarınızı büküp açın. Hafif egzersizler yapın. Preeklampsi araştırması için doktorunuzla görüşün.
Mantar(a,b,c)	Vaginada şiddetli kaşıntı ve beyaz akıntı ayrıca idrara çıkma sırasında yanma görülebilir. Gebelikte oluşan hormonal değişiklikler vaginal mantara yakalanma riskini artırır.	Vaginayı sabunla yıkamayın. Ayrıca naylon iç çamaşırı, dar pantolon ve vaginal deodorant kullanmayın.
Varis(a,b,c)	Bacak ve baldır damarlarında şişlik, bacaklarda ağrı. Şişmanlarda veya ailesinde varis olanlar da daha yaygın olarak bebeğin son aylarında bacaklarda varis oluşabilir. Bu sorunu ağırlaştıran önemli etkenler uzun süre ayakta durmak yada bacak bacak üstüne atmaktır.	Bacaklarınızı yükseğe kaldırarak dinlenin. Yatarken ayaklarınızın altına yastık koyabilirsiniz.
İsilik(c)	Şişman ve çok terleyen gebelerde, hormonal değişliğe bağlı olarak görülür.

– Sürekli baş ağrısı çekiyorsanız.

– Görmenizde bulanıklık varsa.Vaginal kanamanız olursa.

– Şiddetli ve uzun süren mide ağrınız varsa.

– Suyunuz erken gelirse.

– Sık idrara çıkıyorsanız ve idrar yaparken yanma oluyorsa.

– El, ayak, bilekte şişme olursa.

– Sık ve şiddetli kusma olursa.

– 28. haftadan sonra bebek hareket etmiyorsa veya 12 saat içinde 10 defadan az hareket ederse.

– Vücut ısısı 38  C üzerine çıkarsa.

– Nefes darlığı

– Merdiven çıkarken soluğunuz kesilirse olduğunuz yere çömelin. Dengenizi güvenceye a lmak için korkuluğa tutunun.

– Kramp

– Acı veren kramplardan kurtulmak için bir elinizle ayağınızı kendinize doğru kanıtırken diğer elinizle baldırınıza sertçe masaj yapın.

– Sabah bulantıları

– Bulantı ve kusmalara karşı kuru bisküvi,kızarmış ekmek ya da meyve yemek iyi gelir. Zencefilli bisküvi ve içecekler ile soda yararlıdır.

– Mide bulantısı,uykusuzluk

– Sırtınıza yastık dayayarak otumanız bu yakınmalara iyi gelir.