Plazentanın, yani eşin, rahimde aşağı kısımda yerleşmesiyle, aşırı kanamaya neden olabilen bir durumdur. Döllenmeden sonra plazenta oluşmaya başlar. Plazenta, anne kanından oksijen ve besinleri alarak bebeğin büyümesi ve gelişmesini sağlar. Rahim duvarıyla bebek arasında bulunarak, bebeğin göbek kordonu aracılığıyla bebek ve anne arasında bu ilişkiyi sağlayan yapıdır. Gebeliğin erken dönemlerinde plazenta, aşağıda yerleşmiş olabilir. Rahim büyüdükçe plazenta da yukarıya doğru ilerler ve rahim ağzından uzakta bir yere yerleşir. Eğer bu gerçekleşmezse rahim ağzı kapanır ve bu duruma plazenta previa yani plazentanın aşağıya yerleşmesi denir. Plazenta previa varsa, doğum sancıları başladığı zaman, rahim ağzının açılmasıyla beraber, plazenta, rahmin alt kısmından ayrılır. Bu da oldukça ciddi kanamaya yol açar. Neyse ki, plazenta previanın olduğunu tespit etmek artık çok kolaydır ve tehlikeli durumlar ortaya çıkmadan önlemek mümkündür.Belirtileri Nelerdir
Plazenta previanın asıl belirtisi, gebeliğin ikinci yarısında görülen ağrısız, kırmızı vajinal kanamadır. Bazı kadınlarda, gebeliğinin ilk üç ayında hafif bir kanama veya lekelenme gelişir. Ancak plazenta previa açısından, son üç aylık dönemde kanamanın olması önem taşır. Kanamanın miktarı az veya çok olabilir. Genelde birkaç gün veya hafta içinde düzelir. Plazenta previası olan bazı gebelerin kanamayla beraber rahim kasılmaları da olabilir.
Kaç Tipi Vardır
Plazenta previanın üç tipi vardır;
– Total plazenta previa’da plazenta, rahim ağzını tamamen kapatmış durumdadır.
– Kismi plazenta previa’da plazenta, rahim ağzını kısmen kapatmıştır.
– Marjinal plazenta previa’da ise plazenta rahim ağzının kenarına doğru uzanmıştır.
Neden Olur
Plazenta rahimin alt kısmına yerleşip, rahim ağzını kapatacak şekilde büyümesiyle plazenta previa gelişir. Bazı durumların bunu kolaylaştırdığı düşünülmektedir. Bu durumlar şunlardır;
– Rahimdeki nedbe dokuları
– Çoğul gebelik gibi durumlarda oluşan büyük plazenta varlığı
– Anormal yapıda rahim olması
Risk Faktörleri Nelerdir
– Daha önce sezaryen doğum yapmış olmak
– Önceki gebeliğinde plazenta previa gelişmiş olması
– 35 yaş ve üzerinde olmak
– Sigara içmek
– İkiz, üçüz veya daha fazla sayıda bebeğin olması
– Rahimde nedbe dokusu bırakacak ameliyat veya kürtaj gibi müdahalelerin yapılmış olması
Doktora Ne Zaman Gitmeli
Gebe kaldığınızda zaten belli aralıklarla doktorunuza kontrole gitmeniz gereklidir. Eğer gebeliğinizin ikinci veya son üç aylık döneminde vajinal kanama gelişirse hemen doktorunuza haber vermeniz gerekecektir. Kanamanın nedenini bulmak için doktorunuz başta ultrasound olmak üzere gereken tetkikleri yapacaktır. Eğer plazenta previa teşhisi daha önceden konmuşsa, bu dururmunuzu doktorunuza hatırlatın. Çünkü jinekolojik muayene ile kanamanın şiddeti artabilir. Ayrıca doğumunuz gerçekleşene kadar cinsel ilişki de yasaktır.
Teşhis Nasıl Konur
Plazenta previanın teşhisi ultrasound ile konur. Normal kontrolleriniz sırasında veya vajinal kanamanın ardından araştırılırken tespit edilebilir. Genelde hem anne hem de bebek açısından tehlikeli durum oluşmadan önce, tanı konmuş olur.
Nelere Yol Açabilir
Eğer plazenta previa teşhisi konduysa, bir takım problemlerin oluşmasını önlemek için, doktorunuz sizin ve bebeğinizin durumunu yakından takip edecektir. Oluşabilecek problemler şunlardır;
Kanama : Plazenta previanın oluşturabileceği en önemli sorun, vajinal kanamadır. Kanamanın şiddeti, anne ölümüne neden olacak kadar ağır olabilir.
Erken Doğum : Ciddi vajinal kanama nedeniyle, bebeğinizin büyüme ve gelişmesi tamamlanmadıysa bile acil sezaryen doğum gerekebilir.
Tedavi Nasıl Yapılır
Plazenta previanın tedavisi pek çok etkene bağlıdır. Vajinal kanamanızın miktarı, kanamanızın devam edip etmemesi, bebeğinizin kaç haftalık olduğu, sizin sağlık durumunuz, bebeğinizin sağlık durumu, plazenta ve bebeğinizin yerleşimleri tedaviyi etkileyecek faktörlerdir.
– Çok az kanama var veya kanama hiç yoksa, sadece evde yatak istirahatı tavsiye edilebilir. Ancak zamanınızın çoğunu yatakta geçirmeniz gerekecektir. Cinsel ilişkiye girmeniz yasaktır. Egzersiz yapmanız da uygun değildir. Ayrıca diğer yapmanız ve yapmamanız gereken şeyleri de doktorunuza sormayı unutmayın.
– Eğer plazentanız rahim ağzınızı kapatmıyorsa normal doğum yapmanıza izin verilebilir. Ancak şiddetli bir kanama gelişirse acil sezaryen doğum da gerekebilir.
– Kanamanız çok şiddetliyse hastanede yatış gerekebilir. Ciddi kan kaybı varsa kan nakli yapılır. Erken doğumu önlemek amacıyla ilaç verilebilir. Bebeğinizin uygun olduğu zaman sezaryen doğum planlanır. İdeal zaman aslında 36 haftadır. Ancak beklemek her zaman mümkün olmayabilir ve erken sezaryen doğum gerçekleştirilebilir. Bu durumda bebeğinizin akciğerleri gelişsin diye kortizon tedavisi de yapılabilir.
– Durdurulamayan kanamanız varsa bebeğiniz prematür bile olsa acil sezaryen doğuma gidilir.
Ne Yapmak Lazım
Eğer plazenta previa teşhisi konduysa elbette ki, sizin ve bebeğinizin sağlığını nasıl etkileyeceği konusunda endişeleriniz olacaktır. Bu konuda size yardımcı olacak bazı noktaları hatırlatalım.
– Durumunuzla ilgili bilgi edinin. Doktorunuzla konuşun ve daha önce gebeliğinde plazenta previa geçirmiş kadınlarla bağlantı kurun.
– Sezaryen doğum yapmaya hazırlıklı olun. Plazenta previa normal doğum yapmanıza engel bir durum oluşturabilir.
– Doktorunuz yatak istirahatı tavsiye ettiyse buna kesinlikle uyun.
– Plazenta previası olan pek çok gebenin sağlıklı bebekleri olduğunu unutmayın ve moralinizi bozmadan, kendinize çok iyi bakın.
